Amaç: Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi’nde ilk kez kolorektal kanser (KRK) tanısı konulan hastaların sosyodemografik ve klinik özellikleri ile olası risk faktörlerinin değerlendirilmesi.

Yöntem: Ocak 2005 – Aralık 2008 tarihleri arasında OMÜ Tıp Fakültesi Hastanesi’ndeki elektronik veri tabanı araştırılarak patolojik ön tanıları içinden “kolon” ve “adenokarsinom” anahtar kelimeleri taranarak kayıtlarına ulaşılabilen 123 hasta retrospektif olarak incelendi. Tüm hastaların demografik özellikleri, aile hikâyeleri ve eşlik eden hastalıklarının yanı sıra KRK’leri ile ilgili çeşitli klinik verileri, sigara ve alkol kullanma öyküleri ve beden kitle indeksleri (BKİ) dosya kayıtları ve telefon görüşmeleriyle kaydedildi.

Bulgular: Çalışmaya alınan 123 hastanın 66’sı (%53.7) erkek, 57’si (%46.3) kadındı. Kolorektal kanser erkeklerde ve kadınlarda 51-80 yaşları arasında daha sık izlenmekteydi. Hastaları doktora getiren en önemli üç yakınma sırasıyla dışkılarken kan gelmesi (%62.6), kabızlık (%51.2) ve karın ağrısıydı (%47.2). Olguların büyük çoğunluğunu 51 yaş ve üzerindekiler oluşturmaktaydı (s=101, %82.1). Hastaların %13.8’inin en az bir birinci derece akrabasında KRK öyküsü vardı. Erkekler, kadın olgularla kıyaslandığında hem günde iki kat daha fazla miktarda sigara içmekteydi (t= 3.670, p<0.001) hem de sigaraya daha erken yaşta başlamışlardı (ortalama 7.06 yıl) (t= 3.531, p<0.001). Tüm olgularımızın 26’sı (%21.1) obez iken kadın olguların BKİ ortalamaları erkeklere nazaran belirgin olarak daha fazlaydı (kadın= 28.14±4.52 kg/m2 ve erkek= 25.57±3.54 kg/m2, t= 3.533, p<0.001). Her iki cinsiyette de kanserin en sık yerleşim yeri kadınlarda %33.3 ve erkeklerde %40.4 oranları ile rektum idi.

Sonuç: Çalışmamız sonucunda hastanemizde ilk kez tanı alan KRK’li hastaların epidemiyolojik özelliklerinden yaş, erkek cinsiyet ve aile öyküsü; klinik olarak dışkılarken kan gelmesi, kabızlık ve karın ağrısı dikkat çekicidir. Bu özellikler kanserin erken tanısı için aile hekimlerine yol gösterici olabilir.